Abd al-Rahman III là người cai trị xứ Cordoba, Tây Ban Nha trong thế kỷ thứ mười. Sau năm mươi năm trị vì thành công (“được thần dân ta yêu quý, kẻ thù ta khiếp sợ và đồng minh ta tôn trọng”), al-Rahman đã có một cái nhìn sâu sắc hơn về cuộc đời. Ông nói về các đặc quyền của mình: “Giàu có và danh dự, quyền lực và niềm vui đã chờ đợi tiếng gọi của ta”. Nhưng khi đếm lại có bao nhiêu ngày ông thực sự hạnh phúc trong khoảng thời gian đó, thì con số chỉ là mười bốn. Thật đáng suy nghĩ!
Tác giả sách Truyền Đạo cũng là người có sự giàu sang và danh dự (Tđ. 2:7-9), quyền lực và niềm vui (1:12; 2:1-3). Và sự đánh giá về cuộc đời của chính ông cũng đáng suy nghĩ không kém. Ông nhận ra rằng giàu sang chỉ dẫn đến khao khát muốn có thêm (5:10-11), trong khi niềm vui có được rất ít (2:1-2) và thành công có thể là do cơ hội cũng như khả năng (9:11). Nhưng sự đánh giá của ông không kết thúc cách chán chường như của al-Rahman. Tin rằng Đức Chúa Trời là nguồn hạnh phúc tối thượng của mình, ông thấy mình có thể tận hưởng việc ăn uống, làm việc và làm điều lành khi cùng làm với Ngài (2:25; 3:12-13).
al-Rahman đã kết luận những suy ngẫm của ông thế này: “Hỡi con người! Đừng đặt niềm tin vào thế giới thực tại này!” Tác giả của sách Truyền Đạo sẽ đồng ý với điều đó. Bởi vì chúng ta được tạo ra cho cõi đời đời (3:11), nên những thú vui và thành tựu nơi trần thế sẽ không khiến chúng ta thỏa mãn. Nhưng có Chúa trong đời sống, thì chúng ta có thể thực sự hạnh phúc trong việc ăn uống, làm việc và sống động.
Chú Giải
Truyền Đạo 3 nhấn mạnh sự bất khả thi của con người trong việc nhận biết những phương cách mà Đức Chúa Trời thực hiện kế hoạch và mục đích của Ngài, cho rằng người ta thường xem điều này là “công việc nhọc nhằn” (c.10 BPT). Vì dù Đức Chúa Trời “đặt sự vĩnh cửu trong lòng con người, nhưng họ vẫn không thể hiểu được công việc Ngài làm từ ban đầu cho đến cuối cùng” (c.11). Từ được dịch “vĩnh cửu” (tiếng Hê-bơ-rơ là ‘olam) có rất nhiều cách dịch. Ở đây, một số học giả cho rằng nó có nghĩa là “thời kỳ sẽ đến”, một số nói rằng từ này chủ yếu chỉ về tương lai, một số khác tin rằng từ này chỉ về sự kết nối của thời gian. Dù là ý nghĩa nào, người thầy trong sách Truyền đạo cho rằng cố gắng hiểu những câu hỏi “tại sao” trong cuộc sống hay những phương cách để nhận biết ý muốn Đức Chúa Trời sẽ khiến chúng ta không thể tìm thấy sự thỏa nguyện trong những thăng trầm của cuộc sống hằng ngày (c.12).
